Op 18 april 1942 begon missie 'Potato'
Jan de Haas begon zijn militaire dienst in 1938 en werd vaandrig bij het korps Motordienst. Na de demobilisatie kwam hij in juli 1940 bij de Opbouwdienst terecht en daarna de Arbeidsdienst; hij was in kamp Hooghalen tot februari 1941 en daarna in Nunspeet. Hij besloot naar Den Haag terug te keren en vond werk bij een verzekeringsmaatschappij.
In september 1941 kreeg De Haas bezoek van SOE-agent Ab Homburg, die hij uit het leger kende. De Haas hielp hem, onder andere met onderduikadressen, en ging mee naar Engeland. De Haas, Homburg en Jo Buizer gingen op 15 februari 1942 stiekem aan boord van stoomtrawler Beatrice. De volgende dag vertrok de boot uit IJmuiden. ’s Middags kwamen Buizer en Homburg tevoorschijn uit de vistanks vol ijs, waar De Haas nog lag, zeeziek. Alle drie waren ze zeeziek en verkleumd. Ze overtuigden de schipper en bemanning naar Engeland te varen en de volgende ochtend bereikten ze Great Yarmouth. Bij de ondervraging na aankomst in Engeland lieten De Haas en Buizer weten dat ze SOE-agent wilde worden.
De Haas werd op 18 april 1942 afgezet in Nederland. Onder operatienaam ‘Potato’ moest hij een (veer)verbinding tussen Engeland en Nederland opzetten. Hij moest ook adressen zoeken voor agenten die naar Engeland wilden terugkeren. Tien dagen na aankomst werd De Haas gearresteerd. Over Huub Lauwers zender – sinds 6 maart in Duitse handen – kwam namelijk een opdracht om via de ‘sigarenwinkel van Martens’ in Haarlem contact te zoeken met De Haas. De Nederlandse politieagent Leo Poos deed zich voor als verzetsman en vond via de sigarenwinkel zowel Leo Andringa als De Haas, die beiden de volgende dag werden opgepakt. Via Andringa werden bovendien SOE-agenten Gosse Ras en Barend Klooss gearresteerd en via Ras ontdekte V-man Anton van der Waals ook Han Jordaan en vervolgens Henk Sebes.
De Haas werd eerst in Den Haag gevangengezet en vervolgens in Haaren, met de andere SOE-agenten. Nadat enkele agenten uit Haaren waren ontsnapt, werden vrijwel alle anderen eerst naar de gevangenis in Assen, vervolgens in 1944 naar concentratiekamp Rawicz getransporteerd. Zoals de meeste agenten, werd De Haas daarna naar concentratiekamp Mauthausen overgebracht. Hij werd geëxecuteerd op 6 september 1944.
Comments